Ερωφίλη

Θεατρικό έργο (τραγωδία) του Γεωργίου Χορτάτζη. Γράφτηκε περίπου το 1600, ενώ εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1637 με την επιμέλεια του Κύπριου Ματθαίου Κιγάλα. Αποτελείται από 3.067 στίχους και έχει 5 πράξεις, στις οποίες παρεμβάλλονται 4 μουσικά διαλείμματα (ιντερμέδια). Η υπόθεση έχει πρότυπο αντίστοιχη τραγωδία της ιταλικής λογοτεχνίας του 16ου αι., με ελληνικό όμως χαρακτήρα· εκτυλίσσεται σε μια φανταστική Αίγυπτο της προχριστιανικής εποχής. Στον πρόλογο εμφανίζεται ο Χάρος με το δρέπανό του και προλέγει τον τραγικό θάνατο των πρωταγωνιστών. Κατόπιν, αρχίζει η τραγωδία, κατά την οποία ο Φιλόγονος, αφού σκoτώνει τον βασιλιά αδελφό του, ανεβαίνει στον θρόνο του βασιλείου της Μέμφιδας (Αίγυπτος). Από τον γάμο του με τη χήρα του δολοφονημένου αδελφού του γεννιέται η Ερωφίλη. Στο παλάτι ανατρέφεται και το ορφανό βασιλόπουλο Πανάρετος, ο οποίος διακρίνεται μεγαλώνοντας για τα ποικίλα χαρίσματά του και διορίζεται αρχιστράτηγος. Στο μεταξύ ερωτεύεται την Ερωφίλη και την παντρεύεται κρυφά από τον πατέρα της. Μαθαίνοντάς το ο Φιλόγονος, σκοτώνει τον Πανάρετο και προσφέρει ως γαμήλιο δώρο στη θυγατέρα του το κεφάλι και την καρδιά του αγαπημένου της μέσα σε χρυσή λεκάνη. Η Ερωφίλη, αντικρίζοντας το μακάβριο αυτό θέαμα, αυτοκτονεί. Αλλά και ο Φιλόγονος θανατώνεται αμέσως από τον οργισμένο χορό των νεανίδων. Η όλη υπόθεση τελειώνει με την εμφάνιση της σκιάς του δολοφονηθέντος αδελφού του, με έκδηλη την έκφραση χαράς για την εκδίκησή της. Η γλώσσα της Ε. είναι ζωντανή και παραστατική, με εμφανές το γλωσσικό ιδίωμα της δυτικής Κρήτης, ενώ οι διαλογικοί στίχοι είναι ιαμβικοί δεκαπεντασύλλαβοι με ζευγαρωτή ομοιοκαταληξία. Χειρόγραφο της τραγωδίας φυλάσσεται στη δημόσια βιβλιοθήκη του Μονάχου της Γερμανίας.